Fotograaf:
WAAK
Auteur:
Maarten Vanhalst, Corporate Consultant bij Group Casier, m.vanhalst@casier.be
Maatwerkbedrijf WAAK in Kuurne creëert sinds 1965 duurzame tewerkstelling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “We zetten volop in op markten waarin circulariteit en meer algemeen duurzaamheid centraal staan en waarin samenwerkende partners elkaar versterken”, klinkt het bij directeur Sales & Marketing Kristof Hots.
WAAK stelt meer dan 2000 mensen te werk, voornamelijk in industriële assemblage, montage, verpakking en diensten op locatie. Kristof Hots vervoegde het maatwerkbedrijf in 2018. “Als directeur Sales & Marketing was een van mijn eerste uitdagingen om de visie en strategie helder te krijgen. In een grote organisatie als WAAK moeten de neuzen in dezelfde richting staan. Het was een werk van enkele jaren en intussen werpt het zijn vruchten af. We hebben een nieuwe website, visie, strategie en communicatie, en het is voor iedereen, zowel intern als extern, duidelijk waarvoor WAAK staat. In onze verscherpte visie staat duurzaam ondernemen heel centraal in alles wat we doen. Circulariteit is daarvan een belangrijk onderdeel. We willen meer doen in de circulaire economie en geloven heel sterk in de samenhang tussen de sociale en circulaire economie.”
Kristof Hots: “We zoeken actief duurzame partnerships in de circulaire economie waarvan we weten dat het geen one shots zijn maar activiteiten voor de lange termijn. Voorbeelden daarvan zijn de bekabeling van warmtepompen en de assemblage van laadpalen voor elektrische auto’s. Een ander voorbeeld zijn de On Board Units (OBU) die in België gebruikt worden om de kilometerheffing te berekenen. Het doel van die bakjes en de kilometerheffing is het vrachtverkeer zo te sturen dat het duurzamer verloopt. Belgische transporteurs hebben zulke units aan boord maar buitenlandse transporteurs die België binnenrijden nemen zo’n unit uit een automaat en deponeren hem na gebruik bij vertrek uit België terug in een automaat. WAAK heeft een exclusief contract met de belangrijkste toloperator in België om alle units in te zamelen. Daarna doen we een grondig nazicht van hun werking, batterij, batterijlader, software-updates, afhandeling van de waarborg enzovoort. Zo geven we de toestellen een zo lang mogelijke levensduur, zonder dat ze volledig vernietigd worden of op de afvalberg belanden. Dat soort activiteiten doen we graag, ze zorgen voor lange termijn tewerkstelling voor onze medewerkers en dragen een hoge graad van circulariteit in zich. We hebben trouwens interne KPI’s om een meer duurzame en circulaire business te realiseren en aarzelen niet om de niet-duurzame business af te bouwen.”
“We zijn een maatwerkbedrijf, dus tewerkstelling voor onze mensen staat uiteraard centraal maar we realiseren die bewust meer en meer binnen de circulaire economie. Idealiter doen we dat door middel van langdurige partnerships met ondernemingen die ook in het circulaire aspect geloven. Niet voor niets lanceren we binnenkort een nieuwe campagne waarbij we andere bedrijven oproepen om samen met WAAK circulair te ondernemen.”
“Zeg dat wel. WAAK heeft niet voor niets een eigen denktank opgericht die de naam Circulair draagt. We nemen onder meer onze reststromen heel nauwkeurig onder de loep. Een voorbeeld: het spuitgietproces dat we toepassen op connectoren en kabels, veroorzaakt telkens een kleine hoeveelheid plastic reststof. Vroeger werd dat als afval beschouwd. Er werd opgeworpen dat het bij hergebruik en vermenging de originele materie zou vervuilen en zo tot een minderwaardig product zou leiden. Onze denktank Circulair vroeg aan Centexbel-VKC (competentiecentrum voor de kunststofverwerkende industrie) om de mogelijkheden voor hergebruik te onderzoeken. Na testen blijkt dat wat we vroeger als afval aanzagen wel degelijk herbruikbaar is en dezelfde hechtende eigenschappen heeft. Een ander voorbeeld zijn haspels van kabels. Als de kabels op zijn, blijven wij achter met grote houten haspels. Aangezien ze een groot volume innemen, is het qua CO2-uitstoot niet interessant om ze te vervoeren. Daarom onderzoeken we of we ze kunnen hergebruiken of inklapbaar kunnen maken. Samen met Howest bijten we ons hierin vast en betrekken we de kabelhandelaars en de producenten van de haspels. Het is slechts als alle partijen mee willen dat dergelijk initiatieven kunnen slagen.”
“In de circulaire economie zijn we bezig met onderhoud en refurbishment in al zijn vormen en dat in toepassingen waarin onze medewerkers hun nut hebben. Nogmaals: onze primaire missie blijft duurzame tewerkstelling. Als maatwerkbedrijf worden onze mensen wel gevoelig geassisteerd door nieuwe technologieën zoals cameraherkenning, pick-to-light systemen waarbij lampjes aangeven waar de orderpicker moet zijn, cobots (meewerkende robot) enzovoort. We zoeken constant naar systemen om het economische en sociale te verenigen.”
“Ja, dat gebeurt. Een voorbeeld is het intelligenter maken van AI-systemen: een WAAK-medewerker herkent en benoemt producten in afvalstromen van kleine huishoudelijke elektrische toestellen om op die manier AI-toepassingen slimmer te maken.”
“Grondstoffen oneindig hergebruiken. Dat vergt een mindset die al aanwezig moet zijn bij het ontwerp en design van producten. Van bij het ontwerp moet al nagedacht worden over hoe het product hersteld kan worden maar ook hoe de materialen gemakkelijk gescheiden kunnen worden als het product uiteindelijk einde levensduur is.”
“Mijn antwoord hierop is hetzelfde als op de vorige vraag: circulair design! De kostprijs om een product circulair of lineair te ontwerpen is ongeveer gelijk. Maar de uiteindelijke keuze heeft wel een enorme impact op de levensduur en de afvalstromen. Vandaar dat bedrijven altijd met een circulaire bril producten zouden moeten ontwerpen. Ik vind het een goede zaak dat overheden nu meer verantwoordelijkheid leggen bij de producenten wat betreft verlenging van de levenscyclus, hergebruik en recyclage. Als de producenten hiervoor verantwoordelijk worden, dan zullen ze genoodzaakt zijn om meer stil te staan bij de kwaliteit van de producten, hun circulariteit, herstel, hergebruik en recyclage. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ zou veel meer in rekening gebracht moeten worden, niet alleen voor het product zelf maar ook voor het transport.”
“Naar mijn mening is er een grote toekomst weggelegd voor ‘service as a product’ (SAAP), met als mogelijke toepassing ‘light as a service’ (LAAS). Een bouwheer kan daarvoor nu bijvoorbeeld bij Philips terecht. In tegenstelling tot vroeger hoeft hij geen armaturen en lampen meer te kopen, maar gaat hij met Philips een servicecontract aan om hem licht te leveren. Uiteraard wordt Philips op die manier aangemoedigd om erg duurzame materialen te voorzien die weinig onderhoud en vervanging vereisen van Philips. Dergelijke businessmodelinnovaties zijn volgens mij echte gamechangers.”
“Door bewuster te kopen. Dat geldt trouwens niet alleen voor individuen maar ook voor bedrijven, overheden en andere organisaties. Bewuster kopen houdt in dat we duurzame producten kopen die herstelbaar zijn en waarvan de producent een zo lang mogelijke levensduur garandeert. Maar dan moet er wel meer duidelijkheid zijn welke producenten circulair te werk gaan. Het zou bijvoorbeeld goed zijn om te weten dat als jouw toestel kapot is, je het mag terugsturen naar de producent, dat je weet dat het circulair zal verwerkt worden, en dat je bij het terugsturen een korting krijgt op de aankoop van een nieuw toestel bij dezelfde producent. Bewust kopen kan echter ook inhouden dat we er eerder voor kiezen om toestellen te huren, bijvoorbeeld op basis van een abonnement. Net zoals we voor muziek een abonnement nemen op Spotify en voor films op Netflix.”
“Zoek samenwerkingen met gelijkgezinde bedrijven om een economisch, sociaal en ecologisch model op te zetten dat win-wins oplevert voor alle partijen. Belangrijk ook is om de circulaire en duurzame gedachte te laten groeien in je onderneming. Het is een proces van lange adem, van proberen, denken, en sensibiliseren, zowel intern als extern.”
Meer lezen over WAAK
Meer lezen over circulariteit en duurzaamheid bij WAAK
